Suy dinh dưỡng là gì? Suy dinh dưỡng có mấy cấp độ?
Nếu sự không cân đối về dinh dưỡng trong cơ thể tiếp tục trong thời gian dài, có khả năng gây ra những tình trạng sức khỏe nghiêm trọng trong tương lai. Việc xác định kịp thời các mức độ suy dinh dưỡng ở trẻ qua việc áp dụng chuẩn phân loại, sẽ giúp phát hiện vấn đề và áp dụng biện pháp bổ sung dưỡng chất một cách kịp thời.
Suy dinh dưỡng là gì?
Suy dinh dưỡng là tình trạng trong đó cơ thể không đủ dưỡng chất cần thiết theo nhu cầu trong giai đoạn phát triển. Việc thiếu hụt các dưỡng chất quan trọng sẽ làm chậm quá trình tăng trưởng và có thể ngăn cản sự phát triển của cơ thể.
Khoảng thời gian từ 6 đến 24 tháng tuổi thường là thời điểm mà suy dinh dưỡng xuất hiện nhiều nhất, vì đây là giai đoạn mà nhu cầu dinh dưỡng của trẻ em rất cao. Sự cung cấp đủ dưỡng chất trong thời kỳ này giúp trẻ phản ứng tốt với môi trường xung quanh, tăng cường hệ thống miễn dịch và phát triển thể chất.
Nguyên nhân suy dinh dưỡng
Trước khi tiến xa vào việc phân loại suy dinh dưỡng theo chuẩn của WHO, chúng ta cùng điểm qua nguyên nhân phổ biến gây ra tình trạng suy dinh dưỡng. Một trong những nguyên nhân chủ yếu là do chế độ ăn uống hàng ngày không đảm bảo cung cấp đủ các chất dinh dưỡng cần thiết, cả về lượng và chất lượng. Thêm vào đó, cơ thể còn có thể gặp khó khăn trong quá trình hấp thụ dưỡng chất tại đường tiêu hóa.
Ngoài ra, còn một số lý do khác mà phụ huynh cần nhớ:
- Trẻ sơ sinh không được tiếp xúc với sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu.
- Chế độ ăn dặm do cha mẹ xây dựng cho trẻ không khoa học.
- Các món ăn không phù hợp, không hấp dẫn và thiếu sự đa dạng trong thực đơn.
- Trẻ thường xuyên gặp bệnh nhiễm trùng như tiêu chảy hoặc viêm phổi, gây suy giảm sức khỏe.
- Trẻ đối mặt với áp lực tâm lý do gia đình ép buộc về việc ăn uống.
Khi tình trạng suy dinh dưỡng tiến xa đến cấp độ 2, trẻ em thường có những biểu hiện rõ ràng bên ngoài. Chẳng hạn, chúng có thể sụt cân (mất khoảng 5-10% cân nặng so với ban đầu trong vòng 3-6 tháng), thể hiện sự không thoải mái và hành động bị động, kém linh hoạt so với bạn bè cùng tuổi. Đồng thời, chúng ta cũng có thể thấy bắp thịt trên tay và chân trẻ nhão, bụng không có hoặc chỉ có ít mỡ.
Nguyên nhân chính dẫn đến suy dinh dưỡng là các bữa ăn không đủ dưỡng chất
Nhận biết suy dinh dưỡng
Ngoài việc phân loại suy dinh dưỡng theo chuẩn của WHO, có thể áp dụng cách phân đoạn khác để đánh giá tình trạng dinh dưỡng của trẻ nhỏ, dựa trên cân nặng theo độ tuổi hoặc chiều cao theo tuổi.
Dựa vào cân nặng theo độ tuổi
Bình quân cân nặng của trẻ sơ sinh thường dao động từ 2.5kg đến 3kg. Sau 5 tháng, trọng lượng có thể gấp đôi và sau 12 tháng, nó sẽ tăng thêm lần nữa.
Đối với trẻ từ 1 tuổi trở lên, trung bình mỗi năm cân nặng của họ có thể tăng thêm khoảng 2kg. Ví dụ, một trẻ 6 tuổi có cân nặng bình thường khoảng 20kg.
Dựa vào chiều cao theo độ tuổi
Trẻ sơ sinh thường có chiều dài khoảng 50cm. Sau 6 tháng, chiều cao bình thường sẽ tăng lên khoảng 65cm, và sau 12 tháng có thể đạt 75cm. Trung bình, chiều cao của trẻ lên hai, ba và bốn lần lượt là 85cm, 95cm và 100cm. Khi 4 tuổi, trẻ thường tăng thêm 5cm mỗi năm và có thể đạt đến 120cm khi năm 8 tuổi.
Ngoài những cách đo lường trên, một cách khác để xác định suy dinh dưỡng ở trẻ em là sử dụng phân loại theo tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế Thế Giới (WHO).
Phân loại suy dinh dưỡng theo WHO
Một số người thắc mắc về số cấp độ của suy dinh dưỡng. Trên thực tế, dựa trên các thang đo khác nhau, sẽ có những mức độ và phân nhóm khác nhau về suy dinh dưỡng. Suy dinh dưỡng có thể được phân loại thành nhiều mức độ khác nhau, ví dụ như sử dụng cân nặng theo tuổi, so sánh chiều cao theo tuổi hoặc ước tính cân nặng dựa trên chiều cao.
Dưới đây, chúng ta hãy cùng tham khảo cách phân loại suy dinh dưỡng theo chuẩn của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO - 1981), mà theo đó suy dinh dưỡng được chia thành 3 nhóm mức độ:
- Suy dinh dưỡng cấp độ 1: Trẻ có cân nặng thực tế chỉ từ 70% đến 80% so với trẻ bình thường cùng độ tuổi. Trong trường hợp này, lớp mỡ dưới bụng của trẻ mỏng, trẻ vẫn thể hiện cảm giác thèm ăn và không có dấu hiệu rối loạn tiêu hóa.
- Suy dinh dưỡng cấp độ 2: Trẻ có cân nặng thực tế chỉ từ 60% đến 70% so với trẻ bình thường cùng độ tuổi. Trẻ trong nhóm này có vóc dáng gầy gò, không có mỡ dưới da ở vùng bụng, mông, tay và chân. Thường xuyên gặp vấn đề về tiêu hóa và có thể có cảm giác chán ăn.
- Suy dinh dưỡng cấp độ 3 (Thể suy dinh dưỡng nặng): Trẻ có cân nặng thực tế dưới 60% so với trẻ bình thường cùng độ tuổi. Suy dinh dưỡng nặng có 3 thể khác nhau: suy dinh dưỡng thể teo đét, suy dinh dưỡng thể phù và thể phối hợp của hai thể trên.
WHO phân loại suy dinh dưỡng thành ba cấp độ
Lưu ý khi điều trị suy dinh dưỡng ở trẻ em
Vậy là bạn đã nắm được cách phân loại suy dinh dưỡng theo tiêu chuẩn của WHO. Để hỗ trợ trẻ trong việc điều trị suy dinh dưỡng tại gia đình, phụ huynh cần tiếp tục nâng cao kiến thức về dinh dưỡng để điều chỉnh chế độ ăn uống và cung cấp đủ loại thực phẩm cho bé.
- Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất: Trẻ cần được cho bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời và nên tiếp tục cho bú đến 24 tháng tuổi, theo nhu cầu của trẻ. Trong trường hợp mẹ không đủ sữa hoặc không thể cho bú, có thể thay thế bằng sữa công thức theo độ tuổi, tuy nhiên, cần tìm hiểu kỹ để chọn loại sữa phù hợp cho trẻ bị suy dinh dưỡng.
- Bắt đầu ăn dặm đúng cách: Theo khuyến nghị y tế, trẻ có thể bắt đầu ăn dặm từ 6 tháng tuổi. Chế độ ăn dặm cần được xây dựng kỹ lưỡng bởi các chuyên gia dinh dưỡng để đảm bảo cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cho bé.
- Bổ sung thực phẩm chất lượng: Bên cạnh việc cung cấp cháo dinh dưỡng, trẻ cần được bổ sung protein từ thịt, cá, trứng, sữa và các loại rau quả tươi. Ngoài ra, việc bổ sung vitamin D và canxi cũng rất quan trọng để hỗ trợ tăng trưởng chiều cao tối ưu.
- Dưỡng chất từ dầu mỡ: Phụ huynh cần bổ sung một ít dầu mỡ có lợi như dầu thực vật vào khẩu phần ăn hàng ngày của trẻ. Dầu thực vật giúp hấp thu tốt hơn các vitamin tan trong dầu.
Một lượng nhỏ dầu thực vật giúp trẻ hấp thu tốt các vitamin tan trong dầu
Nếu người mẹ trong thời kỳ mang thai thiếu dinh dưỡng, điều này có thể ảnh hưởng đến các cơ quan trong cơ thể của trẻ. Nếu tình trạng này kéo dài sau khi trẻ ra đời, việc cung cấp dưỡng chất từ sữa mẹ có thể không đủ, gây ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất, trí tuệ và hệ miễn dịch yếu của trẻ. Do đó, dinh dưỡng cho người mẹ trong và sau thời kỳ mang thai cũng rất quan trọng.
Bài viết đã cung cấp thông tin về cách phân loại suy dinh dưỡng theo WHO. Suy dinh dưỡng liên quan đến tình trạng cơ thể không đủ nhu cầu dinh dưỡng theo thời gian, và tình trạng này có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng như trẻ chậm phát triển, các vấn đề về sức khỏe như bệnh tim, bệnh tiểu đường và mắc các vấn đề về thị lực. Việc hiểu rõ về cách phân loại suy dinh dưỡng ở trẻ giúp phát hiện sớm và đưa ra.
Nguồn tham khảo: Tổng hợp
Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Để được tư vấn cụ thể và chính xác, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế. Họ sẽ cung cấp cho bạn những thông tin chính xác và phù hợp với tình trạng sức khỏe và nhu cầu của bạn.
